Top 5 podcasts
In de auto en de trein, op de bus en de fiets: met een interessante podcast is onderweg zijn altijd een feest. Je zou er zelfs speciaal de deur voor uitgaan - wat ik ook geregeld doe. En als ik tegenwoordig iets wil weten over een onderwerp of een persoon, dan zoek ik een podcast die daarover gaat. Dit zijn mijn vijf favoriete podcasts van het moment.
1. Meet me at the museum
Wie me kent, weet dat ik normaal minstens één keer per jaar naar Londen ga. Vaste prik is dan elke dag een museum bezoeken, ook al is het maar even het Victoria & Albert Museum of het British Museum binnenlopen en één kamer bekijken. Helaas is het al van 2019 geleden dat we dit konden doen.
Gelukkig vonden we afgelopen zomer een alternatief met de podcast Meet me at the museum, waarin een bekende Brit – vaak een acteur, komiek of schrijver – met iemand afspreekt in een Brits museum van zijn of haar keuze. Het museum opent speciaal voor hen de deuren en ze krijgen hier en daar uitleg van een museummedewerker. Het zijn steevast grappige en leerrijke afleveringen, want het duo staat altijd te popelen om op ontdekking te gaan en achteraf zijn ze steeds verrast door wat ze allemaal gezien en geleerd hebben.
Als germanist en anglofiel was ik helemaal weg van de aflevering in het Jane Austen House Museum in Chawton (Zuid-Engeland). Dat is een klein museum in de 17de-eeuwse cottage waar Jane Austen de laatste acht jaar van haar leven doorbracht. De presentatoren van dienst zijn komieken Andrew Hunter Murray en Amy Cooke-Hodgson, bekend van Austentatious. Dat is een improvisatieshow in de stijl van een Jane Austen-roman: zes acteurs slaan aan het improviseren op basis van een titel die wordt gesuggereerd door het publiek. Voorbeelden uit het verleden zijn Bath to the Future (verwijzend naar de stad Bath en de Back to the Future-film), Mansfield Shark (een woordspeling op de roman Mansfield Park) en Strictly Come Darcy (verwijzend naar de tv-show Strictly Come Dancing en Austens personage Mr. Darcy). Je raadt het vast al: Austentatious staat nu op mijn bucketlist voor mijn volgende citytrip naar Londen!
Uiteraard kom je in deze aflevering veel te weten over Jane Austen, haar werk én haar tijd, maar het is vooral heel leuk om mee op sleeptouw genomen te worden door twee komieken die samen heel veel lol maken en allerlei weetjes en grapjes uit hun mouw schudden.
2. Met Groenteman in de kast
In de podcast Met Groenteman in de kast gaat de Nederlandse journalist Gijs Groenteman in gesprek met iemand die hem op een of andere manier verwondert of opvalt. Het programma wordt opgenomen in wat blijkbaar een illustere archiefkast op de redactie van de Volkskrant is. Als Belg zegt me dat niets, maar het doet er ook niet toe.
Ik leerde de podcast kennen tijdens de eerste lockdown dankzij Rinus Van de Velde, die hem tipte in de podcast van de Leuvense openbare bibliotheek Tweebronnen (jaha, mijn bib heeft een eigen podcast). Groenteman zat tijdens de lockdown niet in zijn archiefkast, maar onder de hoogslaper van zijn dochter en vandaar belde hij een bekende Nederlander om te horen hoe het met die persoon ging. Dat zijn steevast boeiende gesprekken.
Wat ik zo goed vind aan de podcast is dat Groenteman – zoals veel Nederlanders – heel gevat is en er geen doekjes om windt: hij zegt de dingen zoals ze bij hem binnenkomen. Dat zet gelijk een openhartige toon en hij is een kei om onverbloemd te benoemen wat er precies speelt. Ook als ik de gast niet ken, haal ik er altijd iets uit.
Een voorbeeld is het gesprek met advocaat en schrijver Christiaan Alberdingk Thijm, die blijkbaar een fascinatie heeft voor mensen met een geheim en rond dat thema een roman schreef. Gijs beschrijft dat ze bij hem thuis aan tafel zitten en hij vraagt of Christiaan daar ook zijn boek geschreven heeft en waarom hij boeken schrijft. Zo komt hij erachter dat de man al heel lang een dagboek bijhoudt.
Christiaan: “Als ik ergens mee begin, moet ik het ook afmaken, bijvoorbeeld met mijn dagboek.”
Gijs: “Dat heb je pas af als je dood bent, daar kun je dus nooit mee stoppen. Nou, dat heeft ook weer wat. Geldt dat ook voor je boek? Als je aan een roman begint, dan moet die voltooid worden, ook al duurt het negen jaar?”
Ik ben me ervan bewust dat dit misschien niet zo overtuigend klinkt, dus luister gewoon zelf eens. Mijn favoriete aflevering is die met presentator, cabaretier en schrijver Arjen Lubach, die de geweldige roman Magnus schreef (zie mijn boeken top 10).
3. De Beauvoir podcast
De Beauvoir podcast is een vierdelige podcast van de Nederlandse journalist Marc van Dijk, gemaakt in opdracht van uitgeverij Ten Have. Zoals de titel al zegt, gaat de podcast over het leven en werk van Simone de Beauvoir en haar betekenis in de 21ste eeuw. Afgelopen zomer las ik een heel dun maar ongelooflijk fascinerend verhaal van De Beauvoir: De onafscheidelijken. Vervolgens wilde ik graag wat bijleren over het Franse feministische boegbeeld en heel overmoedig nam ik me voor om haar meesterwerk De tweede sekse te lezen. Helaas geraakte ik er niet echt door, maar gelukkig vond ik deze podcast en dat bleek een perfect alternatief om toch wat bij te leren.
Wat je moet weten, is dat De Beauvoir podcast er kwam naar aanleiding van de Nederlandse vertaling van de biografie Simone de Beauvoir. Een leven van Kate Kirkpatrick én de verschijning van het brievenboek Waarom ik van Simone de Beauvoir houd. Dat laatste is een dun boekje dat ik wel gelezen heb en razend interessant vond. Zestien Nederlandse en Vlaamse schrijvers richten zich tot de invloedrijke Franse denker en vertellen waarom ze schatplichtig zijn aan haar oeuvre. Waarom gaat hun hart sneller kloppen van De Beauvoir? Zijn de fans van het eerste uur nog steeds zo enthousiast over haar? En hoe inspireert ze nieuwe generaties feministes? Enkele van de birefschrijvers zijn Kristien Hemmerechts, Heleen Debeuckelaere, Marja Pruis en Jannah Loontjes. In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, zitten er ook kritische stemmen bij die afstand nemen van het gedachtegoed van de Franse filosoof. Het resultaat is een gelaagd boek dat je telkens weer uit de schuif kunt trekken.
De podcast kun je zien als een mooi extraatje om een aantal van de brievenschrijvers met elkaar in debat te horen gaan over thema’s die Simone de Beauvoir aankaart. En in de laatste aflevering komt ook biografe Kate Kirkpatrick aan het woord. Het zijn maar vier afleveringen, dus je moet ze gewoon allemaal luisteren!
4. Hurry Slowly
De podcast van de Amerikaanse Jocelyn K. Glei is een schatkist vol inzichten over productiviteit en creativiteit. Jocelyn is gefascineerd door de vraag hoe we meer uit ons leven en werk kunnen halen. Op zoek naar antwoorden sprak ze met honderden onderzoekers en ondernemers over hoe ze productief en geïnspireerd blijven. Het is door die podcast dat ik op het spoor kwam van een aantal boeken over focus en aandacht die ik in 2020 heb gelezen en samengevat (zie eerdere blogberichten).
In de eerste seizoenen van Hurry Slowly ligt de focus vooral op hoe we productiever kunnen zijn, maar geleidelijk aan verschuift de aandacht naar hoe we ons leven kunnen transfomeren zodat het echt helemaal bij ons past. De pandemie ging voor Jocelyn gepaard met een persoonlijke crisis en het besef dat we meer zijn dan wat we doen of gedaan krijgen. Nu onderzoekt ze hoe we oude patronen kunnen loslaten, hoe we in contact kunnen komen met wie we echt zijn en hoe we vandaaruit in de wereld kunnen stappen.
Dat klinkt allemaal nogal zweverig en dat is het soms ook. Zeker in de afleveringen waarin ze niemand interviewt maar doorboomt op een eigen inzicht. Ik hou daar wel van, omdat Jocelyn zich heel kwetsbaar opstelt en over haar eigen worstelingen vertelt. Dat geeft mij troost. De afleveringen waarin ze experten interviewt zijn wel veel meer down-to-earth en concreet. En daar haalde ik al veel inzichten uit.
Deze afleveringen raad ik aan:
Scott Barry Kaufman over The Quiet Ego
Alex Pang over Rest & Reflexion
Scott Belsky over Quick vs Wise Decisions
Florence Williams over The Nature Fix
Jason Fried over Work/Life Balance
5. On being
Dit is een podcast waar ik al vele jaren, maar soms met lange tussenpozen, naar luister. Ik weet zelfs niet meer hoe ik er voor het eerst bij terechtkwam, al vermoed ik dat het iets te maken heeft met Brené Brown. Zij is een van de vele bekende gasten die al bij presentator Krista Tippett zijn gepasseerd voor een gesprek over hun leven en inzichten.
Krista begon de podcast in 2003 vanuit de overtuiging dat religieuze en spirituele aspecten van het leven net zo serieus moeten worden genomen als politiek en economie.On beingbehandelt dan ook grote vragen levensvragen op het snijvlak van spiritualiteit, wetenschap, sociaal engagement en kunst. Wat betekent het om mens te zijn, hoe willen we leven en wie willen we voor elkaar zijn?
Elke aflevering heeft zijn eigen webpagina en die zit boordevol informatie over de gast en een volledige transcriptie van het gesprek. Handig als je quotes verzamelt, zoals ik. Het lijstje van interessante gesprekken dat ik de voorbije hoorde, is te lang om op te sommen. Maar ik geef graag een paar tips in de vorm van een aantal quotes die ik in de loop der jaren noteerde.
“Our stories ask our questions. But even more importantly, by asking questions in front of other people we know we are not alone. It gives us a sense of belonging, even if we don’t find answers. Storytelling is finding comfort in the mystery.”
“In a digital world, face time becomes more important. Something happens when you take people out of their everyday urban context and put them in a community: their humanity emerges, they touch a place of creative possibility.”
“When you recognize that pain and response to pain is a universal thing, it helps explain so many things about others, just as it explains so much about yourself. It teaches you forbearance. It teaches you a moderation in your responses to other people’s behavior. It teaches you a sort of understanding. It essentially tells you what everybody needs: to be understood. And out of that comes every form of love.”
“People lock onto motherhood as a key to feminine identity, in part from the belief that children are the best way to fulfill your capacity to love, even though the list of monstrous, ice-hearted mothers is extensive. But there are so many things to love besides one’s own offspring, so many things that need love, so much other work love has to do in the world.”
“You have to tolerate that you are neglecting things, that there are people and causes and work projects that have an absolutely legitimate claim on your attention and are not going to get it. It’s not easy, especially if you’ve got any form of people-pleasing motivation or conflict aversion in you. You have to pick a fight with the world in order to focus meaningfully on a few things.”